Rak (karcinom) grlića materice predstavlja novostvoreno tumorsko tkivo, zloćudnih karakteristika sa invazivnim širenjem u okolne strukture, krv i limfu.
Rak (karcinom) grlića materice je maligni (zloćudni) epitelni tumor lokalizovan na delu materice ili u cervikalnom kanalu. Najčešće se javlja između 35. i 49. godine života.
Najveći faktor rizika za nastanak raka (karcinoma) grlića materice nosi infekcija izazvana određenim tipovima humanog papiloma virusa (HPV). Postoji više od 100 tipova HPV virusa, od kojih devet imaju visok potencijal da izazovu promene na grliću materice koje mogu da prerastu u rak (karcinom) grlića materice.
Tipovi HPV virusa sa najvećim onkogenim potencijalom su HPV 16 i 18.
Većina žena zaraženih HPV virusom prođe bez ikakvih posledica. Ozdrave u periodu od 6 do 24 meseci, a da i ne znaju da su imale infekciju.
Međutim, kad imuni sistem ne uspe da se oslobodi HPV virusa, rizik za
pojavu raka grlića materice raste.
Rak grlića materice dolazi bez simptoma. Nema bola, nema svraba, nema neprijatnosti, a ćelije mogu da mutiraju.
Srećom, prekancerozne promene na grliću materice veoma sporo prerastaju u rak (karcinom) grlića materice.
Zato je od najvećeg značaja redovno raditi skrining grlića materice, odnosno Papanikolau test (PA test) i kolposkopiju. Cilj Papanikolau testa (PA test) je da se promene na grliću pronađu u fazi u kojoj lako mogu da se otklone. Kada se rak već razvije, tretman postaje teži, a izgledi za uspeh su manji.
Rak grlića materice deli se na preinvazivni stadijum (carcinoma in situ, nulti stadijum) i na invazivni stadijum.
Preinvaizvni stadijum raka grlića materice znači da je rak, tj. karcinom, ograničen na epitel, nema prodora kroz bazalnu membranu, tj. nema prodora u dubinu. U tom stadijumu može biti i više godina. Ovaj stadijum obično nema simptoma.
Invazivni stadijum raka grlića materice zahvata dublje slojeve i širi se u okolne strukture, limfu i krv.
Invazivni se deli na vegetativni, ulcerozni i infiltrativni oblik.
Prema stepenu uznapredovalosti, deli se na četiri stadijuma u zavisnosti od zahvaćenosti okolnih struktura, limfe i drugih organa.
SIMPTOMI
Rak grlića materice obično ne daje simptome, ali ponekad su to:
- Krvarenje nakon seksualnog odnosa
- Sukrvičav iscedak
- Neredovna menstruacija
- Bol, koji predstavlja kasni simptom
DIJAGNOSTIKA
- Papanikolau test (PA test)
- Kolposkopija
- Biopsija
- Eksplorativna kiretaža i konizacija sa histopatološkim nalazom
Dodatna dijagnostika:
- Ginekološki ultrazvuk
- Ultrazvuk (eho) abdomena
- Skener (CT)
- Magnetna rezonanca (NMR)
- Kolonoskopija
- Cistoskopija
- Rendgen (RTG) pluća i kostiju
- Laboratorijske dodatne analize itd
LEČENJE
- Operacija (hirurško lečenje)
- Zračna terapija
Koji lekari su vam potrebni
- Ginekolog
- Onkolog
- Radiolog
